Vắc-xin giúp bảo vệ trẻ em và các thanh thiếu niên khỏi các bệnh truyền nhiễm cao và có nguy cơ gây tử vong. Hiện nay có gần 30 bệnh nhiễm trùng có thể phòng ngừa được bằng vắc-xin. Ngoài việc làm giảm tỉ lệ tử vong và giúp cho trẻ em khỏe mạnh phát triển tốt, vắc-xin còn giảm tỷ lệ bệnh chuyển nặng, giảm chi phí chăm sóc y tế…Ngoài ra tiêm chủng còn giúp bảo vệ sức khỏe cho cả người lớn như vắc-xin phòng cúm, phòng viêm màng não do não mô cầu, phòng ung thư gan, ung thư cổ tử cung. Tóm lại việc đầu tư cho tiêm chủng dự phòng bằng vắc-xin là đầu tư cho sự phát triển lâu dài và bền vững.
Dưới đây là 4 loại vắc-xin cơ bản đang được lưu hành hiện nay
Vắc-xin giảm độc lực
- Bao gồm: Vắc-xin bại liệt (đường uống), vắc xin sởi, quai bị, rubella, đậu mùa, thủy đậu, lao, thương hàn, sốt vàng, rota virus và cúm.
- Vắc-xin sống giảm độc lực được sản xuất từ các tác nhân gây bệnh (do virus hoặc vi khuẩn). Những tác nhân này đã được làm giảm độc lực (làm yếu đi), thông thường bằng cách nuôi cấy lặp đi lặp lặp lại.
- Để tạo được đáp ứng miễn dịch, vắc-xin sống giảm độc lực phải còn khả năng nhân lên bên trong cơ thể người sử dụng vắc xin. Do đó, việc sử dụng vắc-xin sống giảm độc lực thực chất là đưa một liều virus rất nhỏ hoặc vi khuẩn đã giảm hoặc mất độc lực vào trong cơ thể.
- Mặc dù nhân lên trong cơ thể nhưng người sử dụng vắc xin sẽ không mắc bệnh bởi tác nhân gây bệnh trong vắc-xin không còn giống như ban đầu. Nếu người sử dụng thực sự bị bệnh thì mức độ bệnh cũng nhẹ hơn rất nhiều so với mắc bệnh tự nhiên và đây được gọi là phản ứng bất lợi. Tuy nhiên một số loại vắc-xin cần phải sử dụng liều nhắc lại để củng cố đáp ứng miễn dịch.
Vắc-xin bất hoạt
- Bao gồm: Vắc-xin ho gà, thương hàn, tả, dịch hạch, bại liệt, bệnh dại, cúm, viêm gan A.
- Đặc điểm:
- Được sản xuất bằng cách nuôi cấy tác nhân, sau đó bất hoạt chúng bằng nhiệt độ hoặc hóa chất.
- Hoạt không có tác nhân sống, do đó có thể nhân lên, vì vậy trong một liều sử dụng phải cung cấp đủ lượng kháng nguyên cần thiết. Ưu điểm của loại vắc-xin này là không thể gây bệnh trong bất kì trường hợp nào, kể cả trên người suy giảm miễn dịch.
- Luôn luôn cần sử dụng liều nhắc lại, bởi chỉ dùng một liều sẽ không tạo được đủ đáp ứng miễn dịch cần thiết.
Vắc-xin dưới đơn vị
- Bao gồm: Vắc-xin ho gà, màng não cầu, phế cầu, Hib, viêm gan B, HPV, zona.
- Đặc điểm:
- Giống như vắc-xin bất hoạt là không chứa tác nhân bệnh còn sống, nhưng khác với vắc-xin bất hoạt ở chỗ thành phần của vắc xin dưới đơn vị chỉ chứa phần kháng nguyên cần thiết từ tác nhân gây bệnh để tạo đáp ứng miễn dịch.
- Quá trình tạo ra vắc-xin dưới đơn vị cũng phức tạp hơn bình thường bởi cần xác định chính xác phần kháng nguyên cần thiết từ rất nhiều các dưới đơn vị của tác nhân gây bệnh và phần kháng nguyên này phải gây được đáp ứng miễn dịch hiệu quả.
- Vì không chứa tác nhân gây bệnh còn sống nên vắc xin dưới đơn vị hoàn toàn an toàn khi sử dụng trên người, kể cả các trường hợp suy giảm miễn dịch.
Vắc-xin giải độc tố
- Các vắc-xin giải độc tố hiện có là giải độc tố bạch hầu và giải độc tố uốn ván.
- Đặc điểm:
- Được tạo ra dựa trên độc tố mà vi khuẩn sản sinh ra. Có một số trường hợp bệnh lý xuất hiện không phải do vi khuẩn trực tiếp gây ra, mà do độc tố vi khuẩn sản sinh ra. Độc tố xâm nhập vào máu và gây ra các triệu chứng. Để làm tăng hiệu quả đáp ứng miễn dịch, quá trình sản xuất đã để độc tố hấp thụ vào tá dược là muối nhôm hoặc muối.
- Vắc-xin giải độc tố vô cùng an toàn cho người sử dụng, đạt độ ổn định cao, ít nhạy cảm với sự thay đổi của nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng.
Tất cả các loại vắc-xin điều phải được bảo trong dây chuyền lạnh từ nơi sản xuất đến nơi sử dụng. Tham khảo dây giải pháp bảo quản lạnh vắc-xin của tanlongmed taị đây
Sử dụng phích vắc-xin, thùng/hòm lạnh để bảo quản vắc-xin trong suốt buổi tiêm chủng cũng là một trong những giải pháp đang được nhiều điểm tiêm chủng áp dụng hiện nay.
